30, జూన్ 2020, మంగళవారం

హార్ట్ఫుల్నెస్ సహజమార్గ ధ్యాన పద్ధతిలోని విశిష్టత ఏమిటి?


హార్ట్ఫుల్నెస్ సహజమార్గ ధ్యాన పద్ధతిలోని విశిష్టత ఏమిటి?
హార్ట్ ఫుల్ నెస్ సహజమార్గ ధ్యాన పద్ధతి, రెండు ప్రధాన అంశాల వల్ల విశిష్ఠతను సంతరిచుకుంటుంది.

1. యౌగిక ప్రాణాహుతి, ఆంగ్లంలో ట్రాన్స్ మిషన్ అంటారు, అంటే ఇది ఒక దివ్యశక్తి ప్రసరణ: ఉత్కృష్ట యోగస్థితిలో ఉన్న గురువు ద్వారా ఈ శక్తి ప్రసరణ సాధకుడి హృదయంలోకి ప్రసరించడం జరుగుతుంది. దీని వల్ల సాధకుడి ఆధ్యాత్మిక ప్రగతికి అవరోధాలుగా నిలుస్తున్న సంస్కారాలను/వాసనలను/కర్మలను/ప్రవృత్తులను తేలికగా సమూలంగా తొలగించడం జరుగుతుంది. కావున ఆధ్యాత్మిక ప్రగతి త్వరితంగా జరుగుతుంది.

2. శుద్ధీకరణ, ఆంగ్లంలో క్లీనింగ్: ఈ ప్రక్రియ ద్వారా మన ఆధ్యాత్మిక ఎదుగుదలకు అడ్డు పడుతున్న మన హృదయం లో పేరుకుపోయిన సంస్కారాలను ఏ రోజుకారోజు తొలగించుకొనే ప్రక్రియ. దీని వల్ల వత్తిళ్ళు తగ్గడం, ధ్యాన లోతులు పెరగడం, హృదయంలో ఉన్న బరువు తగ్గి తేలికదనాన్ని వెనువెంటనే అనుభూతి చెందగలగడం జరుగుతుంది.
ఈ రెండు అంశాలు మరే ఇతర యౌగిక పద్ధతుల్లో కనిపించవు.

హార్ట్ఫుల్నెస్ సహజమార్గ ధ్యాన పద్ధతిని క్లుప్తంగా వివరిస్తారా?

హార్ట్ఫుల్నెస్ సహజమార్గ ధ్యాన పద్ధతిని క్లుప్తంగా వివరిస్తారా?
హార్ట్ ఫుల్ నెస్ ధ్యాన పద్ధతిలో 4 ప్రధాన ప్రక్రియలున్నాయి. వీటిని ప్రతి రోజూ ప్రతి నిత్యం సాధన చెయ్యవలసి ఉంది.
1. హార్ట్ ఫుల్ నెస్ రిలాక్సేషన్ ప్రక్రియ : ఇది ఓ 7 నిముషాల ప్రక్రియ. దీనితో సాధన ప్రారంభమవుతుంది. దీని లక్ష్యం ప్రధానంగా మన శరీరాన్ని, మనసును కాస్త స్థిమిత పరచి, ధ్యానానికి ఉపక్రమించే విధంగా శరీర-మనస్సులను సిద్ధం చేయడం. ఇది చేసిన వెంటనే సాధకుడు చాలా హాయిని, తెలియని అంతరంగ సుఖాన్ని అనుభూతి చెందడం జరుగుతుంది. ముఖ్యంగా ఒత్తిళ్ళ నుండి వెంటనే విముక్తినిస్తుంది. చేసి చూడాలంతే.
.
2. హార్ట్ ఫుల్ నెస్ ధ్యానం ప్రక్రియ : ఈ ప్రక్రియలో సాధకుడు మనస్సును హృదయంలో ఒక దివ్యమైన వెలుగు ఉందన్న భావనపై కొంత సేపు నిలిపే ప్రయత్నం చేయడం. దీనికి మనం ఇంతకు ముందు చెప్పుకున్న యౌగిక ప్రాణాహుతి, ఒక ప్రశిక్సక్షకుని ద్వారా గాని లేక గురువు ద్వారా గాని పొందడం జరుగుతుంది. ఇది మన ధ్యానం జరగడానికి చాలా బాగా తోడ్పడుతుంది. మొట్టమొదటిసారి ధ్యానానికి కూర్చున్నవారు ఎవరైనా కూడా ఈ యైగిక ప్రాణాహుతి అనుభూతిని పొందగలుగుతారు. ఏమైనా ఇతర ఆలోచనలు వస్తే వాటిని పట్టించుఓకుండా మన మనస్సును కేవలం ఆ దివ్య వెలుగు అనే భావనపై మాత్రమే నిలపడానికి ప్రయత్నిం చేయాలి. వెలుగు కనిపించనవసరం లేదు.
ధ్యానం ప్రతి రోజూ సాధ్యమైనంత వరకూ సూర్యోదయానికి ముందు ఒక అరగంటతో ప్రారంభించి క్రమక్రమంగా ఒక గంట వరకూ తీసుకు వెళ్ళే ప్రయత్నం చేయవచ్చు. లేక ఉదయాన్నే ఏదొక నిశ్చిత సమయంలో చేసుకోవడఁ మంచిది. సుఖాసనం లో కూర్చొని భక్తిప్రపత్తులతో ధ్యానాన్ని ప్రయత్నించాలి. కీళ్ళ నొప్పులున్నవారు కుర్చీలో కూర్చొని ధ్యానం చేసుకోవచ్చు. సాధ్యమైనంత వరకూ ఒకే నిశ్చిత సమయంలో, ఒకే ప్రదేశంలో, ఒకే ఆసనంలో ధ్యానం చేసుకోవడం అలవాటు చేసుకొనే ప్రయత్నం చెయ్యాలి.
3. హార్ట్ ఫుల్ నెస్ శుద్ధీకరణ ప్రక్రియ : మనం ఇంతకు ముందు అనుకున్న మరో విశిష్ట యౌగిక ప్రక్రియ. ఈ ప్రక్రియను ప్రతి రోజూ సాయంకాలం లేక ఆ రోజు పనులన్నీ పూర్తయిన తరువాత ఒక అరగంట సేపు చేసుకొనే ప్రక్రియ.
ఇందులో ఉదయం ధ్యానానికి కూర్చున్నట్లే సుఖాసనంలో కూర్చొని కళ్ళు మూసుకొని ఒక్కసారి మీ వెనుక భాగాన్ని తలచుకుంటూ, అంటే మీ శిరస్సు పై భాగం నుండి వెన్నెముకలోని చిట్టచివరి ఎముక వరకూ మీ వీపు భాగాన్ని మనసులో ఉంచుకొని, మీ సంకల్ప శక్తి/ఇచ్చాశక్తిని ఉపయోగిస్తూ మీ శరీర వ్యవస్థలోని స్థూల, జటిల, మలిన తత్త్వాలన్నీ మీ వీపు భాగం నుండి పొగ రూపం లో వెళ్ళిపోతున్నట్లుగా భావిస్తూ ఒక 15 నిముషాలు కూర్చోవాలి. ఆ తరువాత పై నుండి ఒక దివ్యప్రవాహం మీ ఛాతీ భాగం లోకి ప్రవేశిస్తూ మీ శుద్ధీకరణ ప్రక్రియకు సహకరిస్తున్నట్లుగా మనసు ఒక సూక్ష్మ భావం చేసుకోవాలి. ఒక వైపు దివ్యప్రవాహం, మరో వైపు ఈ స్థూల, జటిల, మలిన తత్త్వాలన్నీ పొగ రూపంలో వెళ్లిపోవడం మనం మనో నేత్రంతో గమనీస్తూ ఒక 10 నిముషాలు కూర్చోవాలి. ఆ తరువాత మీ శరీర వ్యవస్థ, ఒక అనిర్వ్వచనీయమైన ఆంతరంగిక అనుభూతి, సుఖం, తేలికదనం కలుగుతుంది. ఆ అనుభూతిని 5 నిముషాలు అనుభవించి నెమ్మదిగా కళ్ళు తెరవాలి.
4. హార్ట్ ఫుల్ నెస్ ప్రార్థనా ప్రక్రియ : ఇది రాత్రి పడుకోబోయే ముందు పక్క మీదే కూర్చొని ఒక 10 నిముషాలు చేసుకొనే చివరి ప్రక్రియ. కళ్ళు మూసుకొని దైవ సాన్నిధ్యాన్ని అనుభూతి చెందుతూ, అంటే దైవం మన ముందే ఉన్నట్లుగా అనుభూతి చెందుతూ ఈ క్రింది 4 పంక్తులను ఎంతో భక్తి తో మనసులో ఒకటి-రెండు సార్లు అనుకోవాలి:
ఓ మాస్టర్!
మానవ జీవితమునకు యదార్థ లక్ష్యము నీవే.
మేమింకనూ కోరికలకు బానిసలమై యుండుట మా ప్రగతికి ప్రతిబంధకమై యున్నది.
మమ్ము ఆ దశకు జేర్చు ఏకైక స్వామివి, శక్తివీ నీవే.
ఈ నాలుగు పంక్తులూ మనసులో అనుకొని దాని భావంపై ధ్యానం చేస్తూ నిద్రలోకి జారుకోవాలి.
ఈ 3 ప్రక్రియలూ ప్రతి నిత్యం, ఉదయం ధ్యానం, సాయంకాల శుద్ధీకరణ, రాత్రి ప్రార్థనా-ధ్యానం చేసుకుంటూ ఉన్నప్పుడు, ఇలా 3 నెలలు గనుక చేసినట్లయితే, మీ జీవితంలోనే అనేక మార్పులు సహజంగా చోటు చేసుకోవడం గమనించవచ్చు.
ఉదాహరణకు మీ ఆలోచనల్లో మార్పులు, మీ అలవాటుల్లో మార్పులు, మీ ప్రవర్తనలో మార్ప్లు, మానసిక ప్రశాంతత రోజూ పెరగడం, ఆలోచనలో స్పష్టత రావడం, రోజురోజుకూ గుండె తేలికదనాన్ని మరింత ఎక్కువగా అనుభూతి చెందడం, తద్వారా మీ జీవితం యొక్క నాణ్యత పెరగడం గమనించగలుగుతారు.
ప్రత్యక్షానుభవమే దీనికి నిదర్శనం. నిజమైన శాశ్వతమైన సహజమైన మార్పులు,
మనందరమూ కాంక్షించే మనిషిలో అసలైన పరివర్తన రావాలంటే ధ్యానం ఒక్కటె శరణ్యం. అందునా హార్ట్ పుల్ న్స్ ధ్యాన పద్ధతి ఎంతో ప్రభావపూరితమైనది. తక్కువ సమయంలో సమూలమైన మార్పులు సంభవించే అవకాశం ఉంది.

హార్ట్ ఫుల్ నెస్ ధ్యానం - హృదయం పై ధ్యానం ఎందుకు?

హృదయపథం - హృదయం పై ధ్యానం ఎందుకు?
హార్ట్ పుల్ నెస్ ధ్యాన పద్ధతిలో హృదయంపై ధ్యానిస్తారు, హృదయాన్ని శుద్ధి చేస్తారు, హృదయంతో ప్రార్థిస్తారు, హృదయం లో కలిగే ప్రేరణలను, భావాలను చేజిక్కించుకొనే ప్రయత్నం చేస్తారు, వెరసి హృదయంతో జీవించడానికి ప్రయత్నిస్తారు.

అందరిలో సాధారణంగా కలిగే ప్రశ్న, భృకుటిపై ధ్యానించకుండా లేక ఇతర చక్రాలపై ధ్యానించకుండా, హృదయ చక్రంపై ఎందుకని ధ్యానిస్తారు? కారణాలేమిటి?

హృదయం పైనే ధ్యానించడానికి అనేక కారణాలున్నాయి:
1. మొట్టమొదటి కారణం అది గురువాజ్ఞ కాబట్టి.
2. సంస్కృతం లో హృదయం అంటే హృది + అయం. అయం అఁటే ఆయన లేక భగవంతుడు; హృది అంటే హృదయంలో అని అర్థం. హృదయం అంటేనే భగవంతుడు హృదయం లో ఉన్నాడు అని అర్థం. కాబట్టి భగవంతునిపై ధ్యానించాలంటే హృదయంపైనే ధ్యానించాలి.
3. హృదయం ఉద్వేగాలకు నిలయం; అనుభూతులు, ప్రేరణలు కలిగేది హృదయంలోనే.
4. మనసు పని చేసే రంగం హృదయం అని బాబూజీ చెప్పడం జరిగింది.
5. శరీరం లోని అన్ని మూలలకూ రక్తాన్ని ప్రసరింపజేసేది హృదయమే కాబట్టి. కావున హృదయంపై ఏమి చేసినా అది శరీరం అంతటా వ్యాపిస్తుంది.
6. శ్రీకృష్ణ భగవానుడు భగవద్గీత 17 వ అధ్యాయంలో స్పష్టంగా నన్ను అన్ని జీవుల హృదయాల్లో కనుగొనవచ్చు అని చెప్తాడు.
ఇక ఇతర చక్రాలపై ధ్యానం విషయానికొస్తే,
1. నాభి చక్రంపై ధ్యానిసే, శరీర వ్యవస్థను గురించి కూలంకషంగా తెలుసుకోవచ్చునని శాస్త్రాలు చెప్తున్నాయి.
2. అలాగే విశుద్ధి చక్రంపై ధ్యానిస్తే ఆకలిదప్పికలు పోతాయని చెప్తాయి శాస్త్రాలు
3. సహస్రార చక్రంపై ధ్యానిస్తే సిద్ధుల, విముక్తాత్మల, మహాత్ముల సందర్శనం జరుగుతుందని చెప్తాయి శాస్త్రాలు.
4. భ్రూమధ్యం లేక ఆజ్ఞా చక్రంపై ధ్యానిస్తే, శక్తి స్థానం కావున యుద్ధానికి ఉపక్రమించవలసిన ధీరత్వం వంటి శక్తులు వస్తాయని చెప్తారు. అందుకే శ్రీకృష్ణుడు ఇది అర్జనుడికి ఉపదేశించిన పద్ధతి. దాని తరువాత అర్జనుడు యుద్ధానికి సన్నద్ధుడవుతాడు. అందరికీ కాదు.
ఇలా ధ్యాన లక్ష్యాలను బట్టి, అవసరాలను బట్టి వివిధ చక్రాలపై ధ్యానించడం జరుగుతుంది. గృహస్థులకు అనుకూలమైన ధ్యానం హృదయం పై ధ్యానం.
కాబట్టి మన ద్యాన లక్ష్యం ఏమిటో స్పష్టంగా ఉన్నప్పుడే సరైన ధ్యానాన్ని ఎంచుకోగలుగుతాం. ఏ ధ్యానమైనా గురువు మార్గదర్శనం లేనిదే అసాధ్యము, చేయరాదు కూడా.

హృదయ పథం - హార్ట్ ఫుల్ నెస్ సహజ మార్గ ధ్యాన పద్ధతి

హృదయ పథం - హార్ట్ ఫుల్ నెస్ సహజ మార్గ ధ్యాన పద్ధతి
ఇంతకు ముందు వ్రాసిన వ్యాసంలో పరితప్త హృదయం అంటే ఏమిటో కాస్త అవగాహన వచ్చి ఉండవచ్చు. ఈ తపన తీవ్రంగా ఉన్నప్పుడ్ ప్రతీ ఆత్మ అన్వేషణలో ఉంటుంది. అటువంటి అన్వేషణలో ఉన్నప్పుడు నాకు 30 సంవత్సరాల క్రితం,  ఈ హృదయ పథం - హార్ట్ ఫుల్ నెస్ సహజ మార్గ ధ్యాన పద్ధతి  నాకు తటస్థమయ్యింది.

ఈ ఆధ్యాత్మిక ప్రస్థానంలో నాకు ఏ విధంగా జీవితం లో అడుగడుగునా కలిగే సమస్యల్లో గాని, నన్ను గురించి, నా చుట్టూ ఉన్న ప్రపంచాన్ని గురించి, అస్తిత్వ సమస్యలను గురించి సమాధానాలొస్తున్నాయో, ఏ విధంగా జీవితానికి దిశ ఏర్పడిందో, ఏ విధంగా జన్మ-మృత్యువుల భయం పోతున్నదో, ఏ విధంగా ఆలోచనల్లో స్పష్టత కలుగుతున్నదో, హృదయం మరింత మరింత తేలికగా ఉంటున్నదో, ఏ విధంగా ప్రేమ పెరుగుతూ ఉన్నదో, ఆధ్యాత్మిక ఎదుగుదల అంటే ఏమిటో ఇత్యాది విషయాలు పంచుకొనే ప్రయత్నం చేస్తాను.

మొట్టమొదటగా నేను అవలంబిస్తున్న అద్భుతమైన  హార్ట్ ఫుల్ నెస్ ధ్యాన పద్ధతిని పరిచయం, నా అవగాహన తెలియజేస్తాను. ఆ తరువాత ఈ క్రమంలో నాలో కలిగిన ప్రశ్నలకు సమాధానాలు ఏ విధంగా కలిగాయో, కలుగుతున్నాయో  రానున్న వ్యాసాల ద్వారా మీతో పంచుకొనే ప్రయత్నం చేస్తాను.

హృదయ పథం - పరితప్త హృదయం

 హృదయ పథం - పరితప్త హృదయం 
ప్రతీ మనిషీ జనన మరణాల మధ్య జరిగేది జీవితం అనుకుంటాడు. అలాగే జీవిస్తూ ఉంటాడు. పుట్టడం, పెరగడం, చదువుకోవడం, ఉద్యోగం సంపాదించడం, వివాహం చేసుకోవడం, ధనము-ఆస్తులు కూడబెట్టుకొనే పనిలో ఉండటం, పిల్లల్ని గనడం, వాళ్ళని పెద్ద చేయడం, వాళ్ళ వివాహాలు చేయడం, మధ్య-మధ్యలో కష్ట-సుఖాలను అనుభవించడం, అనారోగ్యాలను ఎదుర్కోవడం, ముసలి వాళ్ళవడం, రకరకాల మనోవ్యధల పాలవడం, ఒకరోజు చనిపోవడం. ఇదే సగటు మనిషి యొక్క జీవిత క్రమం. ఆ మనిషి పేదవాడు కావచ్చు, ధనికుడు కావచ్చు, ఏమైనా కావచ్చు. చిన్న చిన్న తేడాలు తప్ప సగటు మనిషి యొక్క జీవన సరళి ఇదే. ఇందులో కొందరు పేరు-ప్రఖ్యాతులు సాధిస్తారు, కొంతమంది సాధించకుండా, లేక అవసరం లేదనుకునో జీవించి చనిపోతారు. ఒక విధమైన మత్తులో సాగిపోతూ ఉంటుంది సగటు జీవితం. ఒక్కోసారి ఒక గొప్ప మతిమరుపు జీవితంలా అనిపిస్తూ ఉంటుంది.

ఎక్కడినుండి వచ్చామో, చనిపోయిన తరువాత ఎక్కడికి వెడతామో ఎవ్వరికీ తెలియదు. ఎన్ని మతాలున్నా, ఎన్ని ఉద్గ్రంథాలున్నా, ఎంతమంది మహాపురుషులున్నా, ఇది బోధ పడటం కష్టం, కనీసం జన్మకు, మృత్యువుకు మధ్య జీవించడంలో ప్రయోజనం ఏమైనా ఉందా, ఏదైనా పద్ధతిగా జీవించాలా, చనిపోయే లోపల సాధించవలసిన గొప్ప ప్రయోజనం ఏదైనా ఉందా,  అర్థం కాదు.

పైన చెప్పిన విధంగా జీవించడమే జీవితం అంటే కూడా ఈ ఆత్మకు సంతృప్తి కలుగదు, విచిత్రం. యేదో తెలియని వెలితి అంతరాత్మలో, యేదో తెలియని బాధ, సమాధానాల్లేనటువంటి ప్రశ్నలు లోపల, దిశ లేక, అర్థంగాక, ఎక్కడికి వెళ్ళాలో, ఎవరిని అడగాలో, ఎవరిని సంప్రదించి మన మీమాంసలను తొలగించుకోవాలో, ఎవరితోనూ పంచుకోలేక, సమస్యలకు పరిష్కారాల్లేక, కష్టాలు ఎందుకు పడాలో తెలియక, ఎందుకు పుట్టామో తెలియక, ఎందుకు చనిపోతున్నామో తెలియక, ప్రతీ  ఆత్మ, ప్రతీ హృదయం సమాధానం దొరికే వరకూ నిశ్శబ్దంగా, అంతర్లీనంగా క్షోభిస్తూ ఉంటుంది, జీవితాన్ని వెళ్ళ బుచ్చుతూ ఉంటుంది. జీవితం అంతా ఇటువంటి అస్తిత్వానికి సంబధించిన ప్రశ్నలను ఎదుర్కోకపోయినా, మృత్యు శయ్యపై మాట పడిపోయినప్పుడు, ఇంద్రియాలు, అవయవాలు అని చేయనప్పుడు, తన జీవితం అంతా తన ముందు రీవైండ్ అవుతున్నప్పుడు, ఆ ఆత్మ తీవ్రమైన క్షోభ, వ్యధ, వేదన, నరక యాతన, తలచుకుంటేనే భయమేస్తుంది. 

మరి దీని పరిష్కారం ఏమిటి అంటే, ఎవరికి వారు తన్నుకోవలసిందే, ఎవరికి వారు సంఘర్షణ పడవలసిందే, ఎవరికి వారు వారి వారి సమాధానం వెతుక్కోవలసిందే. ఇది అస్తిత్వానికి సంబంధించిన ప్రశ్న. అస్తిత్వానికే మొర పెట్టుకున్నప్పుడు, విచిత్రంగా ఆ అస్తిత్వమే, దాన్నే ప్రకృతి అని కూడా అంటారు, మనకు తగిన గురువు రూపంలో, లేక ఒక మార్గం రూపంలో మన ముందు తటస్థమవడం జరుగుతుంది. దాన్నిగుర్తించగలిగే అవయవం మనందరిలో ఉంది - అదే హృదయం. అయితే ఆత్మ పడే సంఘర్షణ ఒక పరిపక్వ దశకు వచ్చే వరకూ ఈ గురువు తటస్థ పడడు సాధారణంగా. కాని అటువంటి గురువు ఇలా కొట్టు మిట్టాడుతున్న ఆత్మలకు వీలైనంత త్వరలో ఉద్ధరించాలని మన కంటే ఎజక్కువగా ఆరాటపడుతూ ఉంటాడట. ఆ ఆరాటం వల్ల ఈ అస్తిత్వ సమస్య పరిష్కారం త్వరగా లభించే అవకాశం ఉంది.

అటువంటి కాలమాన పరిస్థితుల్లోనే మనందరమూ ఉన్నామని నాకు చాలా గట్టిగా అనిపిస్తూ ఉంటుంది. అదే హృదయ పథం - హార్ట్ ఫుల్ నెస్ సహజ మార్గ ధ్యాన పద్ధతి. హృదయాన్ని అనుసరించి జీవించే పథం. మనకు అడుగడుగునా కలిగే సమస్యలకు, మీమాంసలకు, ప్రశ్నలకు సమాధానాలి ఇవ్వగలిగే అవయవం మనలో ఉన్న హృదయమే. దీన్ని అనుసరించే కళే, దీన్ని అనుసరించే శాస్త్రమే ఈ హృదయ పథం. రానున్న వ్యాసాలో,  నా ఈ హృదయపథ-ప్రస్థానం లో  నాకింత వరకూ కలిగిన అవగాహనను మీతో పంచుకొనే ప్రయత్నము, సాహసము  చేస్తాను. 

ఆధునిక మానవాళి ఆధ్యాత్మిక వికాసానికి హార్ట్ఫుల్నెస్ ధ్యానం ఒక పెద్ద వరం

  ఆధునిక మానవాళి ఆధ్యాత్మిక వికాసానికి  హార్ట్ఫుల్నెస్ ధ్యానం  ఒక పెద్ద వరం  మనిషిలో శారీరక ఎదుగుదల లేకపోయినా, మానసిక ఎదుగుదల లేకపోయినా అంటే...